شهرداری چرا املاک خود را می‌فروشد و منابع آن کجا می رود؟

به گزارش صدای بورس در نشست اولین عرضه املاک شهرداری تهران در بورس کالا، سیداحسان خاندوزی وزیر امور اقتصادی و دارایی اعلام کرد، یکی از اقدامات در دستور کار وزارت اقتصاد، راه اندازی تالار املاک و مستغلات در بورس کالاست تا سایه شفافیت در این بخش نیز پررنگ تر شود.

آنطور که خاندوزی اعلام کرد شهرداری تهران به صورت خودجوش برای عرضه املاک خود در بورس کالا پیش‌قدم شده است که در این مسیر به زودی تالار املاک و مستغلات در بورس کالا راه اندازی می‌شود. از این سخنان وزیر اقتصاد اینطور برداشت می‌شود که شهرداری تهران قرار است املاک بیشتری را در این تالار عرضه کند.
در همین راستا روز سه شنبه ابوالفضل فلاح، معاونت شهرداری تهران اعلام کرد: املاک بلااستفاده و مدیریت نشده زیادی به واسطه طرح‌های مشارکتی در اختیار شهرداری تهران است. به گفته او، ماهیت تهاتر این املاک با مطالبات پیمانکاران شهرداری، منجر به تضییع حقوق شهروندان و شائبه‌های حاکم بر این نحوه از تسویه (تسویه غیرنقدی) می‌شود.
وی اظهار کرد: می‌خواهیم املاک و اموال غیرمنقول امانت مردم را تبدیل به نقد کنیم و با مولدسازی، منابع آن را در طرح‌ها وارد کنیم. بخش دیگر را نیز به عنوان بدهی در بورس کالا به پیمانکاران واگذار می‌کنیم. اکنون از طریق سازوکارهایی این واگذاری به پیمانکاران اتفاق می‌افتد که در آن حداقل ۳۰ درصد ارزش ملک از دست شهرداری می‌رود.
فلاح با اشاره اینکه در گذشته فروش املاک از طریق مزایده بوده که ۱.۵ تا ۲ ماه طول می‌کشید و شفافیت در آن حداقلی است، گفت: در بازار سرمایه، نهاد نظارتی قوی از سه قوه حضور دارند و در هفت روز این عرضه اتفاق می‌افتد. این آمادگی را داریم که حدود ۴ هزار میلیارد تومان از املاک را عرضه و به تعادل بازار مسکن کمک کنیم. با این کار می‌توانیم باعث شفافیت و مولدسازی دارایی و به حداقل رساندن سفته‌بازی شویم.

بیشتر بخوانید: تالار املاک و مستغلات در بورس کالا راه اندازی می شود

دی‌ماه سال گذشته، علیرضا زاکانی شهردار تهران نیز با حضور در شورای شهر تهران از اهمیت انضباط بخشیدن به املاک و مستغلات شهرداری گفت و آنها را چاه نفتی خواند که هم می‌توانند، موجب ترقی و توسعه شهر و هم سبب بروز مفسده شوند. زاکانی از برنامه شهرداری برای عرضه شفاف این املاک در بورس کالا خبر داد و به صرفه‌جویی در فرآیندهای خرید و فروش مرتبط با شهرداری به واسطه مراجعه به بورس کالا اشاره کرد.
ابوالفضل فلاح، معاون مالی و اقتصادی شهری شهرداری تهران با اشاره به اینکه با پذیرش املاک در بورس‌کالا، این اطمینان حاصل می‌شود که فروش و واگذاری این املاک در آینده و انتقال قطعی آن با مشکلی مواجه نخواهد شد، اظهار کرد: هدف ما از عرضه ملک در بورس کالا تأمین مالی برای اجرایی کردن طرح‌های عمرانی شهرداری است و قصد داریم این اتفاق به صورت مستمر انجام شود. رویکرد عرضه املاک در بورس، بسیار مورد توجه شهردار تهران قرار گرفته است. اکنون با عرضه املاک در بورس کالا، این املاک به صورت شفاف‌تر می‌توانند تبدیل به نقد یا تهاتر شوند.
به این ترتیب به نظر می‌رسد شهرداری تهران عزم خود را جزم کرده تا بخش مهی از املاک خود را با شعار شفافیت از طریق سازو کاری که این روزها همه برای آن سوت و هورا می‌کشند نقد کرده و سپس صرف هزینه‌های روزمره شهرداری کند. ظاهر قضیه بسیار زیباست؛ اموال شهرداری در گذشته از طریق مزایده واگذار می‌شده و در آن مفسده وجود داشته است، لذا ما می‌خواهیم جلوی فساد را بگیریم. برای این منظور املاک را به بورس کالا می‌بریم و در آنجا کمک می‌کنیم تا تالار مستغلات تقویت شود و مقدمه ای خواهیم بود که سایر بخش‌های دولتی و غیرعمومی هم اموال و مستغلات خود را عرضه کنند. اما کسی نمی پرسد قرار است پول این املاک کجا صرف شود.
زاکانی پارسال میزان بدهی‌های شهرداری را ۸۵ هزار میلیارد تومان اعلام کرده بود و این در حالی است که درآمدهای شهرداری از محل‌های مختلف رقمی بالغ بر ۵۰ تا ۶۰ هزار میلیارد تومان است که در سال‌های کرونا نتوانست به رقم کاملی برسد و در نتیجه در سال‌های اخیر پروژه فروش اموال شهرداری برای بازپرداخت بدهی‌ها کلید خورده است.
آنچه قطعی است ریخت و پاش اموال شهرداری تهران از کانالی شفاف است؛ قطعا و بر مبنای اصول مدیریت مالی باید هزینه‌های هر مجموعه یا سازمانی از محل درآمدهای آن پرداخت شود نه از محل فروش اموال و دارایی‌ها. حالا ممکن است اموالی وجود داشته باشند که به دلیل بالا بودن هزینه‌ها و مستهلک شدن و به صرفه نبودن نیاز باشد به فروش برسند، اما در همین موارد نیز مهم است درآمد ناشی از فروش آنها به درآمدهای مولد تبدیل شود و این درحالی است که به نظر می‌رسد شهرداری تهران قصد دارد با فروش دارایی‌های خود که بسیاری از آنها مانند مجموعه شهروند ارزشمند و مولد هستند، بدهی خود به بانک‌ها و پیمانکاران را بپردازد!
برای این منظور انتظار می‌رود نهادهای نظارتی بر همه موضوعات نظارت کنند؛ درآمدهای شهرداری کجا هزینه می‌شود که نمی تواند بدهی‌های آن را پوشش دهد؟ قیمت‌های پایه املاک بر چه مبنایی تعیین می‌شود؟ رابطه خریداران از کاال بورس کالا با شهرداری تهران چیست؟ عایدی فروش املاک صرف امور روزمره می‌شود یا به سرمایه گذاری مولد تبدیل می‌گردد؟ نهاد نظارتی بر این واگذاری‌ها جز بورس کجاست؟

• حمزه بهادیوند چگینی
• منبع: هفته نامه اطلاعات بورس شماره ۴۶۰